*Αναδημοσίευση από το “Εντευκτήριο”.
Πέθανε, σε ηλικία 74 ετών, ο Ιρλανδός ποιητής Σέιμους Χήνυ, ο οποίος θεωρούνταν από πολλούς ως ο σημαντικότερος ποιητής της χώρας του από την εποχή του Γέητς.
Ο Χήνυ γεννήθηκε το 1939 στην επαρχία Μόσμπον, στην κομητεία του Ντέρι (Βόρεια Ιρλανδία). Πρώτο παιδί εννεαμελούς αγροτικής οικογένειας καθολικών, σπούδασε στο Columb’s College του Ντέρι και έπειτα στο Πανεπιστήμιο Queen’s του Μπέλφαστ, στο οποίο αργότερα δίδαξε ο ίδιος. Το 1972 αποφάσισε να εγκατασταθεί στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας και μοίραζε τον χρόνο του ανάμεσα στο Δουβλίνο και τη Βοστόνη, όπου δίδασκε λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Διετέλεσε καθηγητής ποίησης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης από το 1989 ώς το 1994.
Το 1995 του απονεμήθηκε το Νομπέλ Λογοτεχνίας. Η είδηση της βράβευσης τον βρήκε σε ένα ταξίδι στην Ελλάδα· συγκεκριμένα στην Αρκαδία, στην οποία, όπως δήλωνε ο ίδιος, επέστρεφαν τόσο αυτός όσο και τα ποιήματά του.
Στα ελληνικά έχουν κυκλοφορήσει τα έργα του: «Η κυβέρνηση της γλώσσας» (Πατάκης), «Η ελληνική εμπειρία» (Νεφέλη), «Το αλφάδι» (Ερμής) και «Τα ποιήματα του βάλτου» (Καστανιώτης).
Λίγο καιρό αφότου του απονεμήθηκε το Νομπέλ, το Εντευκτήριο, με άδεια του Ιδρύματος Νομπέλ, δημοσίευσε (τεύχος 35, Καλοκαίρι 1996) το κείμενο της ομιλίας του στη Σουηδική Ακαδημία κατά την τελετή απονομής του βραβείου, ένα εμπνευσμένο δοκίμιο με τίτλο «Φόρος τιμής στην ποίηση» (μεταφρασμένο από τον Γιώργο Δεπάστα), ένα από τα ωραιότερα κείμενα που δημοσιεύτηκαν ώς τώρα στο περιοδικό. Στο ίδιο τεύχος, δημοσιεύτηκαν δύο ποιήματά του, έξοχα μεταφρασμένα από την Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ (μαζί με ένα σύντομο όσο και καίριο εισαγωγικό κείμενο της ίδιας, υπό τον τίτλο «Τα βαλτοτόπια της μετάφρασης»).
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ
Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας
Αν μπορούσα να πάρω μορφή μετεωρίτη!
Όμως, βαδίζω μέσα σε νοτισμένα φύλλα,
Φλοιους, τις χαμένες ευκαιρίες του φθινοπώρου,
Και φαντάζομαι έναν ήρωα
Μέσα σε λασπωμένο περιβόλι,
Το χάρισμά του σαν την πέτρα
Που σφενδονίζεται για τον απελπισμένο.
Πώς έφτασα ώς εδώ;
Συχνά θυμάμαι τις ωραίες
πρισματικές συμβουλές των φίλων
Και το αμόνι του μυαλού κάποιων που με μισούν
Όταν αναμετρώ κι αναμετρώ την υπαίτιά μου tristia
Για τι; Για το αυτί; Για τους ανθρώπους;
Για ό,τι λέγεται πισώπλατα;
Πέφτει η βροχή μέσα απ’ τις σκλήθρες
Οι αχνοί συνωμοτικοί της ψίθυροι
Καλούν για προδοσίες και διαβρώσεις
Ωστόσο κάθε σταγόνα ανακαλεί
Τα αδαμάντινα απόλυτα.
Δεν είμαι έγκλειστος ούτε προδότης·
Ένας απόδημος έστω, ώριμος μακρυμάλλης
Στοχαστικός· ένας ληστής του δάσους
Που διέφυγε το μακελειό
Παίρνοντας προστατευτική χροιά
Από κορμούς και φλούδες, νιώθοντας
Κάθε πνοή του ανέμου·
Που τινάζοντας αυτές τις σπίθες
Για τη φτωχή τους ζέστη, αγνόησε
Τον μόνο οιωνό σε μια ζωή
Το έμβιο ρόδο του κομήτη.
*Από τη συλλογή “Βορράς”
ΦΟΡΟΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ (απόσπασμα)
Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας
[...]
Την αναγνωρίζω [την ποίηση] ανεπιφύλακτα εξαιτίας ενός στίχου που έγραψα αρκετά πρόσφατα, νουθετώντας τον εαυτό μου (και όποιον άλλο θα με άκουγε) να βαδίζει στον αέρα ενάντια στη λογική του. Σε τελική ανάλυση όμως την αναγνωρίζω γιατί η ποίηση μπορεί να δημιουργήσει μια τάξη πραγμάτων τόσο πιστή στην επίδραση της εξωτερικής πραγματικότητας και τόσο ευαίσθητη στους εσωτερικούς νόμους της ύπαρξης του ποιητή, σαν τους κυματισμούς που ρυτίδωναν την επιφάνεια του νερού στον κουβά του πλυσταριού πριν από πενήντα χρόνια. Μια τάξη πραγμάτων όπου μπορούμε επιτέλους να ωριμάσουμε σύμφωνα με όσα είχαμε διαφυλάξει ενώ μεγαλώναμε. Μια τάξη πραγμάτων που ικανοποιεί ό,τι είναι αδηφάγο στο πνεύμα και ευάλωτο στα συναισθήματα. Με άλλα λόγια, αναγνωρίζω την ποίηση τόσο γι’ αυτό που είναι όσο και για τη βοήθεια που προσφέρει, γιατί επιτρέπει μια ρευστή και αναζωογονητική σχέση ανάμεσα στον πυρήνα και την περιφέρεια του εγκεφάλου, ανάμεσα στο παιδί που ατενίζει τη λέξη «Στοκχόλμη» στον πίνακα του ραδιοφώνου και τον άνδρα που, αυτή την εξαιρετικά τιμητική στιγμή, αντιμετωπίζει τα πρόσωπα που γνώρισε στη Στοκχόλμη. Την αναγνωρίζω γιατί της αξίζει η αναγνώριση, στην εποχή μας όπως και σε κάθε άλλη εποχή, για την πίστη της στη ζωη, με όλη τη σημασία αυτής της φράσης. [...]
Βίντεο με τον ποιητή
http://www.buzzfeed.com/ailbhemalone/videos-of-seamus-heaney-reading-his-poems-aloud
Από την σελίδα του ποιητή Dimitri Troaditis
http://tokoskino.wordpress.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου