Ένα σχεδίασμα του Οκτώβρη

Πράσινα για τελευταία φορά,
τα φύλλα διηγούνται τις ιστορίες τους,
τίθενται ερωτήματα,
ανταλλάσσουν αναμνήσεις,
συμφιλιώνονται ή αφήνονται να μιλούν
όσο ο άνεμος το επιτρέπει.

Αύριο, ολόκληρο το κορμί τους θα πληγωθεί.
Όλος ο χρόνος που έζησαν πέφτει πάνω τους
όπως ο όλεθρος ενός κεραυνού.

Μαραμένα και άχρηστα θα σέρνονται στο έδαφος,
θα στριφογυρίζουν στη φωτιά.

Έχοντας μετατραπεί σε καπνό
θα φτάσουν στη δόξα
την αβέβαιη και άστατη του δάσους των νεφών

José Emilio Pacheco
Μετ. Μαριάννα Τζανάκη

Προϊστορία

Γυναίκα, δεν είσαι όπως εγώ
όμως μου λείπεις.

Χωρίς εσένα θα ήμουν ένα κεφάλι δίχως κορμό
ή ένας κορμός δίχως κεφάλι. Οχι ένα δέντρο
αλλά μια πέτρα κυλιστή.

Κι αφού αντιπροσωπεύεις το μισό που δεν έχω
και φθονώ τη δύναμη να φτιάξεις τη ζωή στο σώμα σου,
θα πω: γεννήθηκε από μένα, ήταν αποκοπή:
οφείλει να μείνει δεμένη σ' έναν ομφάλιο λώρο.

Η δύναμή σου με φοβίζει.
Οφείλω να σε κυριεύσω
όπως τα τόσο φοβισμένα θηρία του χθες.
Σήμερα, χάρη στη σκληρότητα και στην πονηριά μου,
οργώνονται οι πεδιάδες, με μεταφέρουν, με φροντίζουν,
μου δίνουν το γάλα τους ακόμη και το δέρμα και τη σάρκα τους.

Αν δεν δέχεσαι τον ζυγό,
αν υπάρχει ακόμη ως αμφιβολία μια σπίθα:
τότε που ήσουν βασίλισσα όλων,
θα σε βάλω ανάμεσα στα δαιμόνια που δημιούργησα
για να καθορίσω πως το Κακό τόσο παρεμβαίνει
στην πορεία μου προς την απόλυτη δύναμη.

Εύα ή Λίλιθ:
διάλεξε λοιπόν ανάμεσα στο απόγευμα και τη νύχτα.

Η Εύα είναι το απόγευμα κι η έγνοια της φωτιάς.
Αναπαύομαι σ' αυτή, πολλαπλασιάζει το είδος μου
και το υπερασπίζεται ενάντια στη μεγάλη θύελλα του κόσμου.

Η Λίλιθ, αντίθετα, είναι η νυχτερινή απόλαυση,
ο μαγνήτης, η άβυσσος, η πυρά στην οποία φλέγομαι.
Κι άρα την κατηγορώ για την επιθυμία μου.
Της δίνω την πέτρα, το όνειδος, την αγχόνη.

Εύα ή Λίλιθ: μην θρηνείς για τον θρίαμβό μου.
Για να σε νικήσω τράπηκα σε φυγή.