Η Ντροπή της Ευρώπης

Με ποίημα που τιτλοφορεί «Η ντροπή της Ευρώπης» επέλεξε να παρέμβει ο γερμανός νομπελίστας συγγραφέας Γκύντερ Γκρας στη σοβούσα συζήτηση γύρω από την Ελλάδα και τη στάση που τηρεί απέναντί της η Ευρώπη.

Η Ευρώπη, γράφει ο Γκρας, βάζει την Ελλάδα, «τη χώρα στην οποία οφείλει το πνεύμα της», στο «ικρίωμα και την καταδικάζει σε φτώχεια».

Το ποίημα δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Sueddeutsche Zeitung» την Παρασκευή. Ο Γκρας είχε δημοσιεύσει πριν από μερικούς μήνες σε γερμανική εφημερίδα ποίημα-παρέμβαση για το Ισραήλ, το οποίο προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και κατηγορίες για αντισημιτισμό.

«Από τη χώρα που σου έδωσε το λίκνο και βρίσκεται κοντά στο χάος, μένεις μακριά» γράφει ο Γκρας απευθυνόμενος στην Ευρώπη. «Με το ζόρι γίνεται ανεκτή η χώρα της οποίας οι συνταγματάρχες κάποτε έβρισκαν ανοχή ως σύμμαχοι».

«"Πιες, επιτέλους, πιες!", αλλά ο Σωκράτης σου επιστρέφει με οργή γεμάτο το ποτήρι» γράφει ο Γκρας, συνεχίζοντας «για εσένα η Αντιγόνη φοράει μαύρα και πενθεί ο λαός που σε φιλοξένησε». Και κλείνει με την προφητεία ότι η Ευρώπη «θα μαραζώσει χωρίς πνεύμα» αν λείψει η Ελλάδα.

Πηγή: tovima.gr



Europas Schande
Η Ντροπή της Ευρώπης»

Ein Gedicht von Günter Grass
Ένα ποίημα του Γκ(ο)ύντερ Γκρας

[
Dem Chaos nah, weil dem Markt nicht gerecht,
bist fern Du dem Land, das die Wiege Dir lieh.
Είσαι μακριά από τη χώρα που υπήρξε το λίκνο σου και βρίσκεται κοντά στο Χάος, επειδή η Αγορά δεν είναι δίκαιη.

Was mit der Seele gesucht, gefunden Dir galt,
wird abgetan nun, unter Schrottwert taxiert.
Ό,τι αναζητήθηκε με την ψυχή και βρέθηκε άξιο για σένα,
τώρα καταστράφηκε και σαν σκουπίδι το θωρούν.

Als Schuldner nackt an den Pranger gestellt, leidet ein Land,
dem Dank zu schulden Dir Redensart war.
Σαν τον χρεοφειλέτη γυμνή στέκεται πάνω στο ικρίωμα ,
υποφέρει η χώρα που Εσύ έλεγες ότι της χρωστούμε ευχαριστίες.

Zur Armut verurteiltes Land, dessen Reichtum
gepflegt Museen schmückt: von Dir gehütete Beute.
Μία χώρα καταδικασμένη σε φτώχεια, της οποίας ο πλούτος,
τρυφερά κόσμησε τα μουσεία: λεία από Εσένα φυλαγμένη(1).

Die mit der Waffen Gewalt das inselgesegnete Land
heimgesucht, trugen zur Uniform Hölderlin im Tornister.
Η ευλογημένη από νησιά χώρα χτυπήθηκε βίαια
από τα όπλα που έφεραν τον Χέλντερλιν(2) στο στρατιωτικό τους σακίδιο.

Kaum noch geduldetes Land, dessen Obristen von Dir
einst als Bündnispartner geduldet wurden.
Πολυδυστυχισμένη Χώρα, που οι συνταγματάρχες της
έγιναν κάποτε ανεκτοί από Σένα σαν σύμμαχοι (εταίροι)(3).

Rechtloses Land, dem der Rechthaber Macht
den Gürtel enger und enger schnallt.
Χώρα δίχως δικαιώματα, στην οποία οι δικαστές με δύναμη,
όλο και πιο στενά σφίγγουν τη θηλιά.

Dir trotzend trägt Antigone Schwarz und landesweit
kleidet Trauer das Volk, dessen Gast Du gewesen.
Απέναντί σου πεισματωμένη η Αντιγόνη ντυμένη στα μαύρα και παντού πένθους ρούχα φοράει οΛαός, του οποίου φιλοξενούμενη υπήρξες Εσύ.

Außer Landes jedoch hat dem Krösus verwandtes Gefolge
alles, was gülden glänzt gehortet in Deinen Tresoren.
Έξω από τη χώρα, εντούτοις, απ΄ του Κροίσου τους συγγενείς κι ακολούθους όλα όσα γυαλίζουν σωρεύονται στα θησαυροφυλάκια Σου.

Sauf endlich, sauf! schreien der Kommissare Claqueure,
doch zornig gibt Sokrates Dir den Becher randvoll zurück.
Πιες, επιτέλους, πιες! κραυγάζουν οι κομισάριοι λακέδες
όμως οργισμένος Σού επιστρέφει ο Σωκράτης το κύπελλο γεμάτο (4).

Verfluchen im Chor, was eigen Dir ist, werden die Götter,
deren Olymp zu enteignen Dein Wille verlangt.
Βρίζονται απ΄το δικό Σου Χορό(5) οι Θεοί,
των οποίων τον Όλυμπο η βούλησή Σου απαιτεί να απαρνηθούν.

Geistlos verkümmern wirst Du ohne das Land,
dessen Geist Dich, Europa, erdachte.

Ανέμπνευστη, θα μαραζώσεις Εσύ χωρίς τη χώρα
της οποίας το πνεύμα Εσένα, Ευρώπη, επινόησε.



ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Το νόημα: "Αφού λεηλάτησες την αρχαία κληρονομιά της, τη φυλάσ σαν λεία
στα μουσεία σου, Ευρώπη¨.
2. Χέλντερλιν (1770-1843): Κορυφαίος Γερμανός ποιητής της ρομαντικής περιόδου,
λάτρης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και κήρυκας της ανθρωπιστικής παιδείας.
3. Το νόημα: "Εσύ είσαι , Ευρώπη, η ίδια που ανέχτηκες ως ισότιμους εταίρους
του χουντικούς συνταγματάρχες της 21ης Απριλίου!"
4. Το νόημα: "Ο ελληνικός λαός αρνείται να πιει το μνημονιακό δηλητήριο που τον
εξαναγκάζεις να πιει."
5. Υπονοούνται οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εν χορώ καταδικάζουν την Ελλάδα.

_____________________________


Είσαι μακριά από τη χώρα που υπήρξε το λίκνο σου και βρίσκεται κοντά στο Χάος, επειδή η Αγορά δεν είναι δίκαιη.

Ό,τι αναζητήθηκε με την ψυχή και βρέθηκε άξιο για σένα,

τώρα καταστράφηκε και σαν σκουπίδι το θωρούν.
Σαν τον χρεοφειλέτη γυμνή στέκεται πάνω στο ικρίωμα ,

υποφέρει η χώρα που Εσύ έλεγες ότι της χρωστούμε ευχαριστίες.
Μία χώρα καταδικασμένη σε φτώχεια, της οποίας ο πλούτος,

τρυφερά κόσμησε τα μουσεία: λεία από Εσένα φυλαγμένη(1).
Η ευλογημένη από νησιά χώρα χτυπήθηκε βίαια

από τα όπλα που έφεραν τον Χέλντερλιν(2) στο στρατιωτικό τους σακίδιο.
Πολυδυστυχισμένη Χώρα, που οι συνταγματάρχες της

έγιναν κάποτε ανεκτοί από Σένα σαν σύμμαχοι (εταίροι)(3).
Χώρα δίχως δικαιώματα, στην οποία οι δικαστές με δύναμη,

όλο και πιο στενά σφίγγουν τη θηλιά
Απέναντί σου πεισματωμένη η Αντιγόνη ντυμένη στα μαύρα και παντού πένθους ρούχα φοράει οΛαός, του οποίου φιλοξενούμενη υπήρξες Εσύ.

Έξω από τη χώρα, εντούτοις, απ΄ του Κροίσου τους συγγενείς κι ακολούθους όλα όσα γυαλίζουν σωρεύονται στα θησαυροφυλάκια Σου.

Πιες, επιτέλους, πιες! κραυγάζουν οι κομισάριοι λακέδες

όμως οργισμένος Σού επιστρέφει ο Σωκράτης το κύπελλο γεμάτο (4).
Βρίζονται απ΄το δικό Σου Χορό(5) οι Θεοί,

των οποίων τον Όλυμπο η βούλησή Σου απαιτεί να απαρνηθούν.
Ανέμπνευστη, θα μαραζώσεις Εσύ χωρίς τη χώρα της οποίας το πνεύμα Εσένα, Ευρώπη, επινόησε.



Από:  http://gerontakos.blogspot.com/
Ελεύθερη απόδοση: Gerontakos




και μια άλλη εκδοχή:
Η ντροπή της Ευρώπης



Είσαι πολύ κοντά στο χάος, γιατί δεν συμμορφώθηκες πλήρως στην αγορά
κι απομακρύνεσαι απ' τη χώρα, που ήτανε κάποτε λίκνο για σένα.
Ο,τι με την ψυχή ζητούσες και νόμιζες πως είχες βρει
τώρα σαν κάτι περιττό αποβάλλεις και το πετάς μες στα σκουπίδια.

Ολόγυμνη σαν οφειλέτης διαπομπεύεται, υποφέρει η χώρα εκείνη
που έλεγες πως της χρωστάς ευγνωμοσύνη.

Στη φτώχεια καταδικασμένος τόπος, τόπος που ο πλούτος του
τώρα στολίζει τα μουσεία: λάφυρα που έχεις τη φροντίδα Εσύ.

Κείνοι που χίμηξαν με την ορμή των όπλων στη χώρα την ευλογημένη με νησιά
στολή φορούσαν και κρατούσαν τον Χέλντερλιν μες στο γυλιό τους.

Καμιά ανοχή πλέον δεν δείχνεις στη χώρα που οι συνταγματάρχες
υπήρξαν σύμμαχοι ανεκτικοί.

Χώρα που ζει δίχως το δίκιο, μα με εξουσία που επιμένει πως έχοντας αυτή το δίκιο
ολοένα σφίγγει κι άλλο το ζωνάρι.

Σε πείσμα σου η Αντιγόνη μαυροφορεί - σ' όλη τη χώρα
πενθοφορεί και ο λαός της που κάποτε σ' είχε φιλοξενήσει.

Μα οι ακόλουθοι του Κροίσου έχουν στοιβάξει έξω απ' τη χώρα,
στα θησαυροφυλάκιά σου, ό,τι σαν μάλαμα αστράφτει.

Πιες, επιτέλους, πιες, κραυγάζουν επίτροποι σαν μαζορέττες
μα ο Σωκράτης σού επιστρέφει γεμάτο πίσω το ποτήρι.

Σύσσωμοι, ό,τι σου ανήκει, βαριά θα ρίξουν την κατάρα
θεοί, αφού η θέλησή σου ζητά ξεπούλημα του Ολύμπου.

Χωρίς του πνεύματος τροφή, τότε κι εσύ θα καταρρεύσεις
δίχως τη χώρα που ο νους της, Ευρώπη, εσένα έχει πλάσει.


Ποίημα σε μετάφραση του ποιητή Γιάννη Ευθυμιάδη και της μεταφράστριας Σοφίας Γεωργαλλίδη, μόλις μερικές ώρες μετά τη δημοσίευσή του στη γερμανική εφημερίδα Sueddeutsche Zeitung (φύλλο της Παρασκευής 25 Μαΐου 2012)