Macdara Woods

Macdara Woods


Εννέα ποιήματα

Της Ισμήνης Ελένης Ραντούλοβιτς




Ο Macdara Woods (Μακντάρα Γουντς) γεννήθηκε στο Δουβλίνο το 1942 όπου και ζει. Ασχολήθηκε με την ποίηση από νεαρή ηλικία. Η εκτενής εργοβιογραφία και η ποιότητα της ποιητικής προσφοράς του τον κατατάσσουν μεταξύ των σημαντικότερων φωνών της σύγχρονης ιρλανδικής ποίησης.



Στις ποιητικές συλλογές του περιλαμβάνονται οι εξής τίτλοι:

«Decimal D.Sec Drinks in a Bar in Marrakesh» (Dublin, New Writers Press, 1970)

«Early Morning Matins» (Dublin, Gallery Books, 1973)

«Stopping the Lights in Ranelagh» (Dublin, The Dedalus Press, 1988)

«The Hanged Man Was Not Surrendering» (Dedalus Press, 1990)

«Notes from the Country of Blood-Red Flowers» (Dedalus Press, 1994)

«Selected Poems» (Dedalus Press, 1996)

«The Nightingale Water» (Dedalus Press, 2001)

«Knowledge in the Blood, New & Selected Poems» (Dedalus Press, 2001)

«Artichoke Wine» (Dedalus Press, 2006)

«A Second Language Later» (υπό έκδοση, Ιούλιος 2006)



Το έργο του παραμένει αμετάφραστο -και γι' αυτό άγνωστο- στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Ωστόσο, ο ποιητής βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη ύστερα από πρόσκληση της Ιρλανδικής Πρεσβείας και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (Διεθνής 'Εκθεση Βιβλίου, 25-28 Μαΐου 2006) για να παρουσιάσει, από κοινού με τη μεταφράστρια Αμυ Μιμς, το έργο του ποιητή Patrick Cavanagh («Η μεγάλη πείνα», εκδόσεις «Καστανιώτης» 1999 και «28 ποιήματα», εκδόσεις «Οδός Πανός» 2006) αλλά και για ν' αναφερθεί στην πνευματική προσφορά του Samuel Beckett στον 20ό αιώνα, με την ευκαιρία της επετείου των 100 χρόνων από τη γέννησή του.



Ο Macdara Woods έχει ασχοληθεί εκτενώς με την επεξεργασία του ποιητικού λόγου σε συνδυασμό με τη μουσική, συνεργαζόμενος με διάφορους Ιρλανδούς και Αμερικανούς συνθέτες. 'Εχει μεταφράσει το έργο του Λιβανέζου Redwan Abuswesha TheKingoftheDeadandotherLibyanTales (Martin Brian & O'Keefe, London 1978), ενώ από το 1975 διευθύνει το λογοτεχνικό περιοδικό «Cyphers». Δικά του ποιήματα κυκλοφορούν σε δώδεκα γλώσσες.







Ανάμεσα στα νησιά

Η παραλία μες στην πρωινή βροχή

ήταν κατάφωτη από τα χρώματα της ίριδας



Κι ενώ σκόρπιζε ο πρώτος ήλιος

στο απώτερο άκρο του κόσμου:



Ταξίδευα ολόκληρη την ημέρα

στο σκοτάδι



Ισορροπούσα

ενώ κατέβαινα την κοιλάδα όλο το βράδυ



Από τους Δελφούς

φέρνοντας το δρεπάνι του φεγγαριού



Και μνήμες πέτρας να γλυκαίνουν

τη θάλασσα από κάτω



'Ολ' αυτά - ο ομφαλός

στην πλαγιά του λόφου



Και ό,τι καλύτερο θυμάμαι από τη μαγεία:

εικόνες σ' ένα βιβλίο



Η γαλανή πύλη της Αστάρτης στο μυαλό μου

από τα παιδικά μου χρόνια



Εγώ χαμένος μέσα της στη λάμψη της φλόγας

ταύροι και δράκοι στο δέρμα μας



Μα και τούτο λαθεύει

επινόημα που κάπου αλλού οδηγεί



Η δούκισσα

και το περιδέραιο από διαμάντια



Τι αξία έχει ο πνιγμός μέσα σε κάσσια

ο λιθοβολισμός μέχρι θανάτου με μαργαριτάρια:



Μπορούμε - είναι χρέος μας

να ξαναζήσουμε την ίδια την προκαθορισμένη μας τύχη



Ας καταλήξουμε λοιπόν στην απλότητα

της συνάντησης σε κάποιο νησί



Αγναντεύεις το πέλαγος μια ημέρα

και ιδού -



Το θαλασσοδαρμένο καράβι

με κόκκους και σπόρους



'Αραξε μέσα στη νύχτα

έπιασε στεριά



Οι ταξιδιώτες αλλοπαρμένοι

μέσα στο σπίτι σου



Πουθενά η γαλανή πύλη

μόνον εσύ τελικά



Αυτό που είσαι

μια πραγματικότητα από δέρμα κι ό,τι αυτό περιβάλλει



Ούτε καταιγίδα από χρυσά νομίσματα

ούτε φτερουγίσματα



Και να πώς

η θεά απέκτησε παιδί από αυτόν:



Μα επιστρέφοντας

αφήνουμε ίχνη στην άμμο



Καταστρέφουμε άραγε τον γυμνό βράχο

όταν τον σημαδεύουμε



Με μνήμες -

η πρώτη τομή στον χάρτη:



Καταστρέφει την ουτοπία

ακουμπώντας την -



Τις πιθανότητες του κενού

πληρώντας το



Το άπιαστο σημείο



Τούτο το σημείο μέσα στο πλαίσιο

όπου σμίγουν όλες οι γραμμές



Σήμερα είδα το δημαρχείο του Rathmines

τυλιγμένο σε ύφασμα από πλαστικό



Σαν καραβόπανο που φουσκώνει

τραβώντας τα σχοινιά



'Ενα σήμα

'Οτι είμαι ένα με την Ευρυδίκη -



Στα βάθη της λήθης για πάντα

Πίσω στο παρελθόν



Χαμένη φιγούρα

σε μια πλάνη σαράντα χρόνων



Παγιδεύτηκε εδώ

όπου σμίγουν όλες οι προοπτικές:



Κι αν δεις τη θεά

στην πλαγιά του λόφου



Θύμισέ της εμένα:

πράσινα πορτοκάλια



Και παγωμένα σταφύλια

που ταξίδεψαν μαζί μου στο σπίτι



Μάρτυρες υπήρξαν

της αλήθειας ότι ήμουνα εκεί



Μια στιγμή στο φως

ο χρόνος ενεστώτας



Ζήτησέ της να ονομάσει πάλι τον τόπο

να εντοπίσει τους ήχους



Τα νησιά όπου συναντηθήκαμε -

ίσως συναντηθούν:



Με την ίδια ολόκληρη από αγάπη και αοριστία

να κυβερνάει το φεγγάρι



Να της ανήκουν

τ' αστέρια της μέρας και της νύχτας



Τα πιεστήρια και το λάδι

και το νερό που κυλάει από τον βράχο



Τα οπωροφόρα στη βουνοπλαγιά

το πρόβειο γάλα και το μέλι



Δικά της - όλα δικά της

τα κρυφά μονοπάτια μέσα στα έλη:



'Ενα θραύσμα με βρήκε

εδώ σήμερα



Και από μόνο του πόσο υπέροχο

ήταν αυτό



Για τον

ξαναμμένο αέρα τον γεμάτο κελαηδίσματα



Τον καπνό από ξύλα και τους αετούς

τη θαλασσινή σιωπή



Συνέχεια



Οι γέροντες σκύβουν

στο τείχος της πόλης



Φορούν

καπέλα μπέισμπολ ασπίδα στον ήλιο



Να κοιτάξουν προς τα κάτω τη λίμνη και το νησί

να δουν τον εαυτό τους



Τις αναμνήσεις τους το πώς ξεκινούν

ασημάδευτοι



Στα δεκαεννιά

και περπατούν γυμνοί μέσα στα πεύκα:



Είναι μόνο το νησί του βυθού

λέω στον εαυτό μου -



Οι ροδιές

που μεγαλώνουν στο πλάι του δρόμου



Οι τεμπέλικες μύγες

που κατακλύζουν τ' απομεσήμερο:



Η σοφία της σιβυλλικής πέτρας ώσπου

ν' αποσυρθεί



Στο δώμα μόνη της τον χειμώνα

εκεί πάνω ψηλά



Ο δρόμος που ξεδιπλώνεται

μπήκα στην κόλαση γιατί κοίταξα κάτω



Γιατί την παρακολουθούσα

μια γυναίκα να κολυμπάει στ' ανοιχτά



σχήμα λευκού αμφιβίου να γλιστράει

όλο και πιο μακριά -



Τα χρόνια του χλευασμού

διαπέρασαν το άδειο δωμάτιο



'Ενα άδειο δωμάτιο δίχως τζάκι

'Εναν χώρο απουσίας



Και τον πάγο και την ηλικία

και όλη αυτή τη λαχτάρα της σάρκας



Και μέσα σε μια νύχτα

μια ζωή γέρασα κλεισμένος στη σπηλιά:



Εδώ που έφτασα σήμερα

πυγολαμπίδες μ' έχουν φέρει



Ενεστώτας χρόνος δίχως στολίδια -

μπορώ να το πιστέψω



'Ενα νήμα από τον Αχέροντα - πώς

από ψηλά



Οι αμπελώνες μοιάζουν με θάλασσα:

και όντας εδώ



Υφίστανται το τώρα - το χωρίς πρόβα προς το παρόν-

όλα ώς έχουν



Την αυγή

ο φασιανός στην ομίχλη κάτω από τη φυλλωσιά



Ο λαγός

στο ψηλό τρυφερό χορτάρι



Στον ταπεινό καθημερινό αγρό

κατά μήκος του δρόμου



Ο ασβός

που ανοίγει το ορεινό μονοπάτι



Ο χοίρος κάτω από το παράθυρο

στο σκοτάδι:



'Αραγε έχω πάει εκεί

έχω δει το μέρος που θ' αναπαυτώ -



Και σήμερα εκεί ψηλά

ένα ζευγάρι γεράκια ν΄ανακτά τον ουρανό



Πατατόσποροι Ιρλανδίας

1.

Δεν ευδοκιμούν εκεί μου είχε πει ο γείτονας

τον Απρίλη - τίποτε ξένο

δεν πρόκειται να φυτρώσει στο χώμα της Ουμβρίας



Ο Ρωμαίος είχε προσπαθήσει και του είπαμε -

εξάλλου είναι πολύ νωρίς για εδώ

να φυτέψεις πατάτες



Κι επιπλέον το φεγγάρι γεμίζει:

δεν πιάνει ο σπόρος

αν δεν φυτευτεί στη χάση του



2.

Αρχές Μαϊου και κοντοστέκομαι

στη δροσιά μετά τον κεραυνό

να καμαρώσω τους λεπτούς-πράσινους κορμούς



Που φουντώνουν δίπλα στους αμπελώνες - σκέφτομαι

την Ιρλανδία και προσπαθώ ν' ανακαλέσω

ένα μήνυμα προς τον πατέρα μου



Που ξεκίνησε όταν ήρθαμε πρόσωπο με πρόσωπο

στο Achill στο σπίτι του Heinrich Böll

πριν από δώδεκα μήνες τον περασμένο Μάρτιο



Ξεκίνησε μα χάθηκε στη διαδρομή από εκεί -

στο Δουβλίνο Μόσχα εδώ

όπου κουβαλώ αυτές τις σελίδες



Και επαναλαμβάνω τον διάλογο με το παρελθόν

προσπαθώ να κρατήσω λαμπερή την παράσταση

όπως το φως της θάλασσας κάτω από το γυαλί



3.

Ώσπου σήμερα βρίσκομαι επιτέλους

δίπλα σ' ένα όργωμα

να διαβάζω την ανθολογία του Thomas Kinsella



Και από τα λιγοστά βλαστάρια μόνη μου παρηγοριά

να διακρίνω τις διαφορές - ωστόσο πάντοτε

εξόριστος και στον ίδιο τον εαυτό μου ξένος



Σαν να μην έκανα τη θητεία μου

καταφεύγοντας στις ρωγμές των βράχων

στους λασπωμένους λόφους τους ανήλιαγους



Βήχοντας μες στην πρωινή ομίχλη των φορτηγών πλοίων

υπηρετώντας σε ξένους τόπους

και πετώντας στο σπίτι με κάθε αφορμή



Αρκεί να είμαι εδώ τώρα και να προσπαθώ να γράψω

ένα μήνυμα προς τον περιπλανώμενο πατέρα μου

σε όποια γλώσσα κι αν ταιριάζει -



Σ' αυτό και στο ίδιο το ταξίδι:

στα πειναλέα φορτία στα φέρετρα-καράβια

και τον θάνατο από εξάντληση του Goll Mac Morna



Ο κλειδαράς



Απόκρυφα σήματα

είναι χαραγμένα στην αψίδα

της πύλης



'Οπου

οι καλόγριες θα ξεπερνούσαν

τα προσαρμοσμένα σάβανα



Προτού

κλείσουν τη συμφωνία

προχωρώντας παρακάτω



Το πάρκο παραμένει:

η σιδηροδρομική γραμμή Harcourt

έχει αποκατασταθεί



Οι γείτονές μου

έχουν απομονωθεί

πίσω από ηλεκτρικές καγκελόπορτες



'Ερχεται και φεύγει

είμαστε όλοι αιχμάλωτοι της καρδιάς

κατά βάση



Το ποίημά μου ζωντανεύει όταν

ο σύρτης μπαίνει

στη θέση του



'Ανθρωπος στο κατώφλι

(με αφορμή τις δολοφονίες από τη SAS στο Γιβραλτάρ, 1988)



Μου χτυπάει την πόρτα τη νύχτα

Η μαινόμενη θύελλα έχει πάρει μορφή

Οργιάζει μέσα μου σαν συνείδηση

Βγες έξω λέει βγες έξω

Βγες έξω και δες τις τρύπες στον δρόμο

Τις τρύπες στον δρόμο στη βροχή

Βρέχει ακατάπαυστα γύρω μας

Τρύπες γεμάτες νερό για να πέφτουν μέσα τα παιδιά

Και έχει δίκιο -

Δεν παίρνει πάνω από πέντε λεπτά

Και πέντε να πάνε στους πρόποδες του λόφου

Ν' αντικρίσουν μες στη βροχή τους τάφους των παιδιών



Μα εγώ δεν μπορώ έξω να βγω

Γιατί κρατώ πραγματικά ζωντανό παιδί

Είμαι πατέρας παιδιού

Που τρώει και κοιμάται και πάει σχολείο

Πετάει αετούς και μου φέρνει ζωγραφιές

Και κρατάει καθαρά τα περιθώρια στην άκρη της σελίδας

'Η όσο τέλος πάντων καταφέρνει πιο κοντά στα πεντέμισι χιλιοστά

Που δεν είναι προς το παρόν άστεγο

Και στηρίζεται σ' εμένα για να μείνει έξω η νύχτα



Tá bran ar scoil

Tá Micí ag gaire Tá Lúlú ag gol



'Οχι δεν μπορείς να βγεις έξω λέει ο άνθρωπος

Μα μπορείς να πας στην καταραμένη Ουμβρία -

Εσύ τι θα κάνεις λοιπόν γι' αυτή τη

μεταμφίεση του φασισμού σε αναρχία;

Τι θα κάνουν γι' αυτό οι καλλιτέχνες της Ιρλανδίας;



Θωράκισε την αξιοπρέπειά σου



'Ημουν εδώ το πρωί στο ίδιο μέρος

στο ίδιο αυτό μέρος σήμερα - όπου

εκείνος μπήγει τη φτέρνα του στο ραγισμένο πεζοδρόμιο -

και είπα σ' έναν Ινδό γιατρό

έναν Ινδό γιατρό από το Κολλέγιο των Χειρουργών

πώς μπορούν οι άνθρωποι να ζουν σ' αυτή

σ' αυτή την πόλη σε αποσύνθεση

βλέποντας τα ίδια χάλια μέρα με τη μέρα και κάθε μέρα

με τρεμάμενο κεφάλι σαν τον John O' Gaunt

Τα ίδια χάλια και τίποτ' άλλο

Αρκετά είπε είπε ο γιατρός -

Δεν καταλαβαίνεις

'Οτι στην Ευρωβουλή

'Ολη η Ευρώπη γελάει μαζί μας;

Οι Γερμανοί γελάνε μαζί μας

Οι Ιταλοί και οι Γάλλοι

Οι Ελληνες και οι Ισπανοί γελάνε

Γελάνε στις συσκευές μετάφρασης

Γελάνε σαν σιφόνια

Σαν τη βροχή που πνίγει το Δουβλίνο γελάνε

Και οι Βρετανοί μάς πυροβολούν



Υποχωρεί μέσα στη νύχτα -

Θωρακίστε την αξιοπρέπειά σας με Cess-Clean

Προσθέτει και η διαφήμιση από τον κρατικό ραδιοσταθμό



Ο Κάβανα στην Ουμβρία



Τον είχα δει εδώ τον Νοέμβριο

γυρίζοντας σπίτι μες στο σκοτάδι

πάνω στο τρακτέρ

μ' ένα κομμάτι ύφασμα

στους ωμούς του ριγμένο

ασπίδα στη χειμωνιάτικη ομίχλη

κουλουριασμένο

ανάμεσα σε αόρατους ελαιώνες

και στα γυμνά κλαδιά των αμπελώνων

έξοχα μεταφρασμένο

μα δίχως να 'χει μεταφραστεί

από 'κει που είναι:

άγρια λιβάδια ξεκαμωμένα κοπάδια

ωχρός ο Νοέμβριος

και η καταχνιά εκεί όπου η Γένεσις αρχίζει



Ρασκόλνικοφ



Επιστρέφοντας σπίτι από το Rathmines

Προσέχω

Τη σκάλα και τους κουβάδες και τους τενεκέδες με μπογιά ακόμη εκεί

Σ' ένα σπίτι που κάποτε δούλευα



Αυτός ο τρόπος παρατήρησης άρχισε

'Ενα καλοκαίρι που πέρασα από

'Ενα μπλοκ μπετόν της δεκαετίας του εξήντα

'Οπου έσκαβα στο Hyde Park Lane



Τώρα γερασμένος και λεκιασμένος

Και φθαρμένος και μουδιασμένος:

Με όλα τα μισοτελειωμένα δωμάτια να περιμένουν

Κάτι το απομεσήμερο



Το πιο ξεκάθαρο απ' όλα

Συνέβη στην Αγία Πετρούπολη - καθώς ατένιζα

Στην άλλη όχθη του καναλιού

Ενώ οι καμπάνες ηχούσαν από ψηλά



Το ίδιο εκείνο σπίτι:

Τη σκάλα και τους κουβάδες και τους τενεκέδες με μπογιά ακόμη εκεί

Το έγκλημα που δεν είχε ακόμη συμβεί

Και τον φοιτητή να κοντοστέκεται στα σκαλοπάτια



Ερωδιός



Κάθησε εδώ και κοίταξε

πώς όλα

αλλάζουν κάποτε



'Ενας ερωδιός

ασάλευτος μες στα βούρλα

σαν ρόμβος



Μια ζωή ξοδεμένη

ως σφαιρική μορφή

ανθρώπου και πουλιού



Σε υγρού φωτός

την αντανάκλαση

από την έσχατη πλευρά του



Γεμίζει εκείνος

την ατάραχη σιωπή

του εαυτού του



Το αδειανό πάρκο

τη μικρή αύρα πάνω

από τη λίμνη



Και τη σιωπή:

στη δική του διάσταση

πουλιού και ψαριού



Και πουλιού μονάχα

να κάνει

τη διαφορά

--------------------

Rathmines: συνοικία του Δουβλίνου

Achill: νησί στη βορειοδυτική πλευρά της Ιρλανδίας

ThomasKinsella: Ιρλανδός ποιητής, μεταφραστής κι εκδότης

GollMacMorna: μυθική μορφή της ιρλανδικής παράδοσης

SAS στο Γιβραλτάρ, 1988: αναφορά στον θάνατο τριών μελών του IRA από άνδρες του βρετανικού στρατού

«Tá branarscoil/Tá Micí aggaireTá Lúlú aggol»: κέλτικα στο πρωτότυπο



Από! isminir@e-poema.eu