Θεατρικές εντυπώσεις

Για μένα η πιο σημαντική πράξη στην τραγωδία
είναι η έκτη:
η έγερση των νεκρών απ΄ τα πεδία μάχης στη σκηνή.
Το συμμάζεμα στις περούκες, στις (φανταχτερές) εσθήτες,
η απόσπαση των μαχαιριών από το στέρνο,
η απομάκρυνση του βρόχου από τον λαιμό,
η παράταξη των ηθοποιών ανάμεσα στους ζωντανούς
κατά πρόσωπο στο ακροατήριο.

Οι υποκλίσεις, κατά μόνας και ως σύνολο:
το άσπρο χέρι πάνω στην πληγή της καρδιάς,
οι κάμψεις του γόνατος της αυτοκτόνου,
τα νεύματα της αποκομμένης κεφαλής.

Οι υποκλίσεις κατά ζεύγη:
η παραφορά απλώνει ένα χέρι στην πραότητα,
το θύμα κοιτάζει μακάρια τα μάτια του δήμιου,
ο επαναστάτης δεν κρατάει κακία καθώς βαδίζει
δίπλα στον τύραννο.

Το τσαλαπάτημα της αιωνιότητας με το άγγιγμα
μιας χρυσής παντόφλας.
Το σάρωμα της ηθικής με τον γύρο
ενός πλατύγυρου καπέλου.
Η χωρίς μεταμέλειες ετοιμότητα να ξαναρχίσουμε
τα ίδια αύριο.

Η είσοδος σε τάξη κατ’ άνδρα αυτών
που πέθαναν πολύ νωρίτερα
στην τρίτη, την τέταρτη πράξη, ή ανάμεσά τους.
Ή από θαύμα επιστροφή αυτών που χάθηκαν
χωρίς ίχνη.

Η σκέψη ότι περίμεναν με υπομονή στα παρασκήνια
χωρίς να πετάξουν τα κοστούμια τους,
χωρίς να βγάλουν το μακιγιάζ τους,
με συγκινεί πιο πολύ κι απ΄ τις σφοδρές
καταγγελίες στην τραγωδία.

Όμως ό,τι αληθινά υψιπετεί είναι όταν
πέφτει η αυλαία
κι εκείνα που προλαβαίνει να δει κανείς
προτού αγγίξει η αυλαία το δάπεδο της σκηνής:
εδώ ένα χέρι απλώνεται βιαστικά
για να πιάσει ένα λουλούδι,
εκεί ένα δεύτερο χέρι αρπάζει
ένα αφημένο σπαθί.
Και μόνο τότε ένα τρίτο, αόρατο χέρι
κάνει ό,τι πρέπει να κάνει:
μ’ αδράχνει απ΄ το λαρύγγι.

Wislawa Szymborska (Νόμπελ 1996)
Μτφρ.: Βασίλης Καραβίτης

«Για το θέμα αυτό (την ποίηση) έχω σπάνια μιλήσει, σχεδόν καθόλου. Και πάντα με συντροφεύει η συναίσθηση πως δεν το κάνω με τον καλύτερο τρόπο. Γι' αυτό εκτιμώ τόσο πολύ τις δύο μικρές λέξεις "δεν ξέρω". Ο ποιητής, αν είναι πραγματικά ποιητής, πρέπει να επαναλαμβάνει συνεχώς στον εαυτό του "δεν ξέρω". Σ' αυτό προσπαθεί ν' απαντήσει με κάθε έργο του. Αλλά μόλις βάλει τελεία, συνειδητοποιεί ότι πρόκειται για μιαν απάντηση προσωρινή και τελείως ανεπαρκή». Ετσι άρχισε την ομιλία της η Πολωνή ποιήτρια Βισλάβα Σιμπόρσκα (φωτογρ.) όταν της απενεμήθη, το 1996, το Νόμπελ Λογοτεχνίας