Αναγνώστες

Γιατὶ τὸ ξέρω· πιὸ βαθιὰ κι ἀπ᾿ τὸν πηχτὸν ἀστρόφως, κρυμμένος σὰν ἀετός, μὲ περιμένει, ἐκεῖ ποὺ πιὰ ὁ θεῖος ἀρχίζει ζόφος, ὁ πρῶτος μου ἑαυτός... ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ

Σάββατο 10 Οκτωβρίου 2020

Δύο μυθολογικά ποιήματα – της Louise Glück

 


Μετάφραση: Αντώνης Μπαλασόπουλος

ΑΦΡΟΔΙΤΗ
(από την Κατερχόμενη μορφή, 1980)

Μια γυναίκα που εκτίθεται ως βράχος
έχει αυτό το πλεονέκτημα:
ελέγχει το λιμάνι.
Στο τέλος, εμφανίζονται άντρες,
εξαντλημένοι απ’ την ανοιχτωσιά.
Έτσι, αισθάνονται, τελειώνει
μια ιστορία. Στην αρχή,
λαχτάρα. Στο τέλος, χαρά.
Στη μέση, ανία.

Με τον καιρό, η νεαρή σύζυγος
φυσικά σκληραίνει. Περιπλανώμενος
από σιμά της, στη φαντασία,
ο άντρας επιστρέφει όχι σε βραχνά
αλλά στη Θεά που προβάλλει στο νου του.

Σ’ έναν λόφο, η χωρίς χέρια μορφή
καλωσορίζει την άσωτη βάρκα,
με μηρούς που έχουν πετρώσει κλειστοί, εκτός
απ’ τη ρωγμή στον βράχο.

⸙⸙⸙

Η ΠΕΡΙΠΛΑΝΩΜΕΝΗ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ
(από το Averno, 2006)

Στην πρώτη εκδοχή, την Περσεφόνη
την παίρνουν απ’ τη μάνα της
και η Θεά της γης
τιμωρεί τη γη –αυτό δεν αντιφάσκει
με ό,τι γνωρίζουμε για την ανθρώπινη συμπεριφορά,

ότι τα ανθρώπινα όντα αντλούν βαθιά ικανοποίηση
απ’ το να κάνουν κακό, κυρίως
ασυνείδητο κακό:

μπορούμε να το πούμε
αρνητική δημιουργία αυτό.

Το αρχικό ταξίδι της Περσεφόνης
στην κόλαση συνεχίζει να διερευνάται
από μελετητές που ερίζουν
για τις αισθήσεις της παρθένου:

συναίνεσε στον βιασμό της,
ή ναρκώθηκε, βιάστηκε χωρίς τη θέλησή της,
όπως τόσο συχνά συμβαίνει τώρα με τα μοντέρνα κορίτσια.

Όπως καλά γνωρίζουμε, η επιστροφή της αγαπημένης
δεν αποκαθιστά
την απώλεια της αγαπημένης: Η Περσεφόνη

επιστρέφει στο σπίτι
με λεκέδες από κόκκινο χυμό
σα χαρακτήρας του Χώθορν—

Δεν είμαι σίγουρη ότι
Θα κρατήσω αυτή τη λέξη: είναι η γη
«σπίτι» της Περσεφόνης; Είναι, τρόπον τινά,
στο κρεβάτι του θεού; Δεν νιώθει
σπίτι της πουθενά; Γεννήθηκε μήπως
για την περιπλάνηση, με άλλα λόγια, είναι
άραγε ένα υπαρξιακό αντίγραφο της μάνας της,
λιγότερο παγιδευμένο από ιδέες περί αιτιότητας;

Ξέρεις, επιτρέπεται να
μη σου αρέσει κανένας. Οι χαρακτήρες
δεν είναι άνθρωποι.
Είναι όψεις ενός διλήμματος ή μιας σύγκρουσης.

Τρία μέρη: όπως η ψυχή χωρίζεται,
Εγώ, Υπερεγώ, Αυτό. Έτσι

και με τα τρία επίπεδα του γνωστού κόσμου
ένα είδος διαγράμματος που χωρίζει
τον ουρανό απ’ τη γη κι απ’ την κόλαση.

Πρέπει να αναρωτηθείς:
Πού χιονίζει;

Λευκό της λήθης
της βεβήλωσης–

Χιονίζει στη γη· ο παγερός αέρας λέει

Η Περσεφόνη κάνει σεξ στην κόλαση.
Σε αντίθεση με μας, δεν ξέρει
τι είναι ο χειμώνας, μονάχα
ότι αυτή τον προκαλεί.

Ξαπλώνει στο κρεβάτι του Άδη.
Τι σκέφτεται;
Φοβάται; Μήπως κάτι
έσβησε την ιδέα
του νου;

Γνωρίζει πως τη γη την κυβερνάνε
οι μανάδες, αυτό
είναι βέβαιο. Γνωρίζει επίσης
ότι η ίδια δεν είναι πλέον
αυτό που λέμε «κορίτσι.» Σε ό,τι αφορά
τον εγκλεισμό, πιστεύει
ότι είναι φυλακισμένη
από τότε που έγινε κόρη.

Οι φριχτές συνευρέσεις που της επιφυλάσσονται
θα καταλάβουν το υπόλοιπο της ζωής της.
Όταν το πάθος για εξαγνισμό
είναι χρόνιο, βίαιο, δεν επιλέγεις
τον τρόπο που ζεις. Δε ζεις·
δεν σου επιτρέπεται να πεθάνεις.

Περιπλανιέσαι ανάμεσα σε γη και θάνατο
που στο τέλος φαίνονται
παράξενα να μοιάζουν. Οι μελετητές μας λένε

ότι δεν έχει νόημα να γνωρίζεις τι θέλεις
όταν οι δυνάμεις που ερίζουν για σένα
μπορούν να σε σκοτώσουν.

Λευκό της λήθης,
λευκό της ασφάλειας—

Λένε ότι υπάρχει ένα χάσμα στην ανθρώπινη ψυχή,
η οποία δε φτιάχτηκε για να ανήκει
εξ ολοκλήρου στη ζωή. Η γη

μας ζητά να αρνηθούμε αυτό το χάσμα, μια απειλή
που μεταμφιέζεται σε πρόταση—

όπως έχουμε δει
στην ιστορία της Περσεφόνης
που πρέπει να διαβαστεί

ως καυγάς ανάμεσα στη μάνα
και στον εραστή–
η κόρη είναι μόνο κρέας.

Όταν στρέφεται κατά πάνω της ο θάνατος, δεν έχει δει
το λιβάδι χωρίς τις μαργαρίτες.
Ξαφνικά, δεν τραγουδά πλέον
τα παρθενικά της τραγούδια
για την ομορφιά και τη γονιμότητα
της μάνας της. Εκεί
που είναι το χάσμα, είναι η ρήξη.

Τραγούδι της γης,
Της μυθικής ενόρασης της αιώνιας ζωής τραγούδι—

Ψυχή μου
κομματιασμένη απ’ την ένταση
της προσπάθειας να ανήκεις στη γη—

Τι θα κάνεις
όταν έρθει η σειρά σου στο λιβάδι με τον θεό;

[Πρώτη δημοσίευση των μεταφράσεων στο ηλεκτρονικό Φρέαρ. Δείτε τα περιεχόμενα της έντυπης έκδοσης εδώ.]

Δεν υπάρχουν σχόλια: