Αναγνώστες

Γιατὶ τὸ ξέρω· πιὸ βαθιὰ κι ἀπ᾿ τὸν πηχτὸν ἀστρόφως, κρυμμένος σὰν ἀετός, μὲ περιμένει, ἐκεῖ ποὺ πιὰ ὁ θεῖος ἀρχίζει ζόφος, ὁ πρῶτος μου ἑαυτός... ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ

Κυριακή 24 Μαρτίου 2013

Ο ΜΙΚΡΟΣ ΝΑΥΤΙΛΟΣ


                                
                                        [Π ρ ο β ο λ έ α ς   β']
Σκηνή πρώτη:     Κατάκοιτος, με γάγγραινα στο πόδι, ο Μιλτιάδης
έχει μεταφερθεί στο Δικαστήριο, κι εκεί, με κατάπληξη κι έσχατη
αποκαρδίωση, ακούει την καταδίκη του.
Σκηνή δεύτερη:     Μ' εγκαρτέρηση, μετά τον εξοστρακισμό του από
τους Αθηναίους, ο Αριστείδης ανεβαίνει στο καράβι που θα τον
απομακρύνει από την πατρίδα του.
Σκηνή τρίτη:     Ο Φειδίας ριγμένος στις φυλακές σαν κακούργος
αργοπεθαίνει από γηρατειά και θλίψη.
Σκηνή τέταρτη:     Τα όργανα που κινητοποιούν οι Τριάκοντα ρίχνον-
ται στη σφαγή και στη λεηλασία.
Σκηνή πέμπτη:     Στο φτωχό του στρώμα της φυλακής, ο Σωκράτης,
μετά την καταδίκη του σε θάνατο, πίνει το κώνειο ήρεμος και ξε-
ψυχάει.
Σκηνή έκτη:     Ο Μέγας Αλέξανδρος, έξω από τη σκηνή του, δίνει
διαταγή να εξοντώσουν τον αφοσιωμένο του στρατηγό Παρμενίωνα.
Σκηνή εβδόμη:     Μέσα σε μια γενική οχλαγωγία, ο Φωκίων και οι φί-
λοι του, χωρίς να μπορέσουν ν' απολογηθούν, καταδικάζονται σε θά-
νατο.

                      ΜΥΡΙΣΑΙ ΤΟ ΑΡΙΣΤΟΝ [ VIII-ΧΙV]
                                                 VIII
Γυμνός, Ιούλιο μήνα, το καταμεσήμερο. Σ' ένα στενό κρεβάτι, ανά-
μεσα σε δυο σεντόνια χοντρά, ντρίλινα, με το μάγουλο πάνω στο
μπράτσο μου, που το γλείφω και γεύομαι την αρμύρα του.
Κοιτάζω τον ασβέστη αντικρύ στον τοίχο της μικρής μου κάμαρας.
Λίγο πιο ψηλά το ταβάνι με τα δοκάρια. Πιο χαμηλά την κασέλα
όπου έχω αποθέσει όλα μου τα υπάρχοντα: δυο παντελόνια, τέσσερα
πουκάμισα, κάτι ασπρόρουχα. Δίπλα, η καρέκλα με την πελώρια ψά-
θα. Χάμου, στ' άσπρα και μαύρα πλακάκια, τα δυο μου σάνταλα. Έχω
στο πλάι μου κι ένα βιβλίο.
Γεννήθηκα για να 'χω τόσα. Δε μου λέει τίποτε να παραδοξολογώ.
Από το ελάχιστο φτάνεις πιο σύντομα οπουδήποτε. Μόνο που 'ναι
πιο δύσκολο. Κι από το κορίτσι που αγαπάς επίσης φτάνεις, αλλά θέ-
λει να ξέρεις να τ' αγγίξεις οπόταν η φύση σου υπακούει. Κι από τη
φύση -αλλά θέλει να ξέρεις να της αφαιρέσεις την αγκίδα της.
                                               IX
«Εχθές έχωσα κάτω απ' την άμμο το χέρι μου κι έπιασα το δικό της.
Όλο το απόγεμα ύστερα τα γεράνια με κοίταζαν απ' τις αυλές με νόη-
μα. Οι βάρκες, οι τραβηγμένες έξω στη στεριά, πήρανε κάτι γνώρι-
μο, οικείο. Και το βράδυ, αργά, την ώρα που της έβγαλα τα σκουλα-
ρίκια να τη φιλήσω έτσι όπως θέλω εγώ, με τη ράχη ακουμπισμένη
στον μαντρότοιχο της εκκλησιάς, μπουμπούνισε το πέλαγος και οι
Άγιοι βγήκανε κρατώντας κεριά να μου φωτίσουνε.»
Χωρίς αμφιβολία υπάρχει για τον καθέναν από μας κι από μια ξεχω-
ριστή, αναντικατάστατη αίσθηση που αν δεν τη βρει να την απομο-
νώσει εγκαίρως και να συζήσει αργότερα μαζί της, έτσι που ναν τη
γεμίσει πράξεις ορατές, πάει χαμένος.
                                               Χ
Ότι μπόρεσα ν' αποχτήσω μια ζωή από πράξεις ορατές για όλους,
επομένως να κερδίσω την ίδια μου διαφάνεια, το χρωστώ σ' ένα είδος
ειδικού θάρρους που μου 'δωκεν η Ποίηση: να γίνομαι άνεμος για
το χαρταετό και χαρταετός για τον άνεμο, ακόμη και όταν ουρανός
δεν υπάρχει.
Δεν παίζω με τα λόγια. Μιλώ για την κίνηση που ανακαλύπτει κανείς
να σημειώνεται μέσα στη «στιγμή» όταν καταφέρει να την ανοίξει
και να της δώσει διάρκεια. Οπόταν, πραγματικά, και η Θλίψις γίνε-
ται Χάρις και η Χάρις Άγγελος· η Ευτυχία Μοναχή και η Μοναχή
Ευτυχία
με λευκές, μακριές πτυχές πάνω από το κενό
ένα κενό γεμάτο σταγόνες πουλιών, αύρες βασιλικού και συριγμούς
υπόκωφου Παραδείσου.
                                               XI
Οι φανταστικές αλήθειες φθείρονται πολύ πιο δύσκολα. Ο Rimbaud
επέζησε της Κομούνας όπως θα επιζήσει το φεγγάρι της Σαπφώς από
το φεγγάρι του Armstrong. Χρειάζονται άλλης λογής υπολογισμοί.
Το ρολόι που μας αφορά δεν είναι αυτό που καταμετρά τις ώρες αλλά
που κατανέμει το μέρος της φθοράς και της αφθαρσίας των πραγμά-
των όπου, έτσι κι αλλιώς, μετέχουμε, όπως μετέχουμε στη νεότητα ή
στο γήρας. Ίσως γι' αυτό, εμένα, ο θάνατος με τρόμαζε ανέκαθεν λι-
γότερο από την αρρώστια· κι ένα τρυφερό σώμα με θάμπωνε περισ-
σότερο από το πιο τρυφερό συναίσθημα.
Ο ήλιος σκάει μέσα μας κι εμείς κρατάμε την παλάμη στο στόμα
έντρομοι.
Ο αέρας σηκώνεται. Το θείο θριαμβεύει.
                                              XII
Από το βότσαλο στο φύλλο της συκιάς κι από το φύλλο της συκιάς
στο ρόδι, όπως από τον Κούρο στον Ηνίοχο κι από τον Ηνίοχο στην
Αθηνά.
Ονειρεύομαι μιαν Ηθική που η έσχατη αναγωγή της να οδηγεί στην
ίδια ομοούσια και αδιαίρετη Τριάδα.
                                             XIII
Στις ακρογιαλιές του Όμηρου υπήρχε μια μακαριότητα, ένα μεγα-
λείο, που έφτασαν ως τις ημέρες μας άθιχτα. Η πατούσα μας, που
ανασκαλεύει την ιδίαν άμμο, το νιώθει. Περπατάμε χιλιάδες χρόνια,
ο άνεμος ολοένα λυγίζει τις καλαμιές κι ολοένα εμείς υψώνουμε το
πρόσωπο. Κατά πού; Ως πότε; Ποιοι κυβερνάνε;
Μας χρειάζεται μια νομοθεσία που να διαμορφώνεται όπως το δέρμα
επάνω μας τον καιρό που μεγαλώνουμε. Κάτι νεανικό και δυνατό συ-
νάμα, σαν το εν δι' ύδατ' αενάοντα ή το θαλερόν κατά δάκρυ χέοντες.
Έτσι που να μπορεί κείνο που γεννά ο άνθρωπος να ξεπερνά τον
άνθρωπο δίχως να τον καταπιέζει.
                                              XIV
Τ' ανώτερα μαθηματικά μου τα έκανα στο Σχολείο της θάλασσας.
Ιδού και μερικές πράξεις για παράδειγμα:
1. Εάν αποσυνδέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομέ-
νουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα
την ξαναφτιάχνεις.
2. Το γινόμενο των μυριστικών χόρτων επί την αθωότητα δίνει πάν-
τοτε το σχήμα κάποιου Ιησού Χρίστου.
3. Η ευτυχία είναι η ορθή σχέση ανάμεσα στις πράξεις (σχήματα)
και στα αισθήματα (χρώματα). Η ζωή μας κόβεται, και οφείλει να
κόβεται, στα μέτρα που έκοψε τα χρωματιστά χαρτιά του ο Matisse.
4. Όπου υπάρχουν συκιές υπάρχει Ελλάδα. Όπου προεξέχει το βου-
νό απ' τη λέξη του υπάρχει ποιητής. Η ηδονή δεν είναι αφαιρετέα.
5. Ένα δειλινό στο Αιγαίο περιλαμβάνει τη χαρά και τη λύπη σε το-
σο ίσες δόσεις που δε μένει στο τέλος παρά η αλήθεια.
6. Κάθε πρόοδος στο ηθικό επίπεδο δεν μπορεί παρά να είναι αντι-
στρόφως ανάλογη προς την ικανότητα που έχουν η δύναμη κι ο αριθ-
μός να καθορίζουν τα πεπρωμένα μας.
7. Ένας «Αναχωρητής» για τους μισούς είναι, αναγκαστικά, για τους
άλλους μισούς, ένας «Ερχόμενος».

Δεν υπάρχουν σχόλια: